Zoals elke taal beschikt ook de Nederlandse taal over een uitzonderlijk rijke woordenschat. We gaan er wat achteloos aan voorbij omdat de taal die we dagelijks bezigen, meestal slechts een flauw afkooksel is van de inherente taalrijkdom. Neem nu het woord minne en haar vele varianten.
Creatief taalgebruik is als een minnespel, het liefdesspel van een taalminnaar. Natuurlijk is het minnenswaardig om liefdevol met je taal om te gaan, welke die taal ook is. Talen kennen geen rangorde. Finaal is elke taal slechts een verschijningsvorm van dezelfde oertaal. Misschien valt deze oertaal wel samen met de taal van de liefde.
Een minnedicht is een gedicht over de minne, een liefdesgedicht, een dichtsoort die handelt over de liefde. Zo simpel kan het zijn, zo moeilijk is het om ervan te leven. Van dichten comt mi cleine bate klaagt de dichter in het allereerste vers van de 14de-eeuwse Beatrijs. Dit middeleeuwse mirakelverhaal vertelt over een non die met haar minnaar het klooster ontvlucht, door hem in de steek gelaten wordt en als straatmadeliefje aan de kost moet zien te komen, om uiteindelijk berooid naar het moederhuis (klooster) terug te keren waar Maria zolang haar plaats had ingenomen. Het verhaal was wijd verspreid in de minnende middeleeuwen. Het doet me herinneren aan de vol-literaire studententijd.
In de liefdescultus uit die tijd is er sprake van een geheime, vaak platonische liefde tussen een dame en een heer. Mensen van stand, dat spreekt. Liefde spreekt. Amor non celatur (liefde kan men niet verbergen). In de hoofse minnecultuur stonden de minnedienst en de minneband voluit in het teken van de verbinding. Geregeld laaide daarbij het vuur van de liefde in alle hevigheid op, soms met een felle minnebrand tot gevolg. Dat heet dan een niet te blussen minnevuur, vol van passie en minnegloed.
Een minnebriefje is een billet-doux en een minnedichter is een romantische eroticus die minnedichten maakt. Noem het lyrische minnekunst of het minnekozen gesublimeerd tot kunst. Denk aan Ars amandi (de kunst van het beminnen) van Ovidius. Retorisch: welke liefde zouden ouders voelen die beslissen om hun kind als Minne het leven in te sturen? Minnedrift heeft dan weer alles met hartstocht te maken – wie de naam draagt zal het graag lezen. Terwijl het minnegodje met een minnelonk de minnedrank uitschenkt, doet de minnelust vooral verlangen naar meer, nog meer minnehandel, nog meer verleidende minnelist.
Een minnelied is het lied waarin de minne wordt bezongen, zoals in alle kunstvolle vormen der minnelyriek de al dan niet hoofse liefde wordt bezongen. Dat is niet minnetjes. Het woord minnezang verwijst naar de Oudfranse en Middelhoogduitse lyriek ontsproten uit de riddercultuur. Wie zich echter door de minneziekte overmand voelt, wordt geplaagd door liefdessmart. Zeker weten, met een flinke portie compassionate curiosity (Dr. Gabor Maté) kan je jezelf hieruit redden.
Helemaal op het eind komt tenslotte een mandje vol minnekepoes in beeld (foto). Speels, dartel, minnekozend. En dan zwijgen we nog over de minnelijke schikking, in der minne geregeld zoals dat heet, alsof het liederlijke minnarij betreft. De minnestreel mag zeker ook hier niet ontbreken. Minne, uiteindelijk ook al minnend geschreven met hoofse hoofdletter. Laat de middeleeuwse hartstocht gerust al minnend terugkeren.
Voor deze minnebrief liet ik me onder meer inspireren door een voorval waarbij een mooie jonge vrouw een andere mooie jonge maar blinde vrouw aan de arm naar haar plaats begeleidde. Mijn oog zag onvoorwaardelijkheid en veel liefhebben. Het raakte me onzichtbaar diep.
Amor vincit omnia (liefde overwint alles). Met beminnelijke groet.
