Een gedachte is een gedachte. Een gedachte is maar een gedachte.
Er zijn er vele duizenden die elke dag de revue passeren. Iemand heeft zich ooit beziggehouden met ze te tellen. Hij telde er ruim vijftig duizend, en die spoken allemaal rond in hetzelfde hoofd. Je zou van minder tureluur worden.
Dat het leven geen zin heeft … Dat hoor je wel eens, en er zijn boeken over volgeschreven. Het is een gedachte. Het is slechts een gedachte. Ergens bevindt ze zich wel wat hoger in de piramide der gedachten, als die rangorde al zou bestaan.
Dat het leven geen zin heeft … Waarom zouden we er dan aan beginnen, voor de korte tijd dat we hier rondlopen … Allemaal gedachten. Je wordt er niet vrolijker van. Er is dan ook van alles nodig om ze niet meer te hoeven denken …
Het is slechts een gedachte, en als dusdanig, gewoon een gedachte, is de kans veel kleiner dat de emotie die ze uitlokt je overweldigt of paralyseert. Wanneer je je daarentegen de gedachte toeëigent, is de kans op depressieve gevoelens reëel. De gedachte neemt je in beslag, zet zijn tanden in je ziel, zet je brein in rep en roer. Typisch aan depressieve gevoelens is de gedachte dat de gevoelens er altijd zullen zijn. Alle perspectief is weg.
Dat het leven wel zin heeft. Dat hoor je ook wel eens, zeker bij mensen die er niet om malen, om dat soort gedachten. Vrij van gedachten, dat moet een feest zijn. Misschien is dat de verdoving. Zelfmedicatie.
Wat gebeurt er eigenlijk wanneer je deze gedachten toelaat, ernaar kijkt?
Het doet me denken aan wat de astronaut ooit zei, tussen de soep en de patatten. Pas wanneer je afstand neemt zie je hoe de vork echt aan de steel zit, zei hij. Hij had het over de aardbol. Een bol, geen platte schijf, zoals de flat-earthers blijven geloven. Wijst dat erop dat zij niet in staat zijn tot (zelf)reflectie? Het gaat kennelijk over 2 procent in de VS. Dacht dat het meer was …
Metacognitie is het vermogen om vanop een afstand naar de eigen gedachten te kijken. Je ziet dat het maar gedachten zijn en je beseft tegelijk dat je veel meer bent dan alleen je gedachten. Vanop een afstand ernaar kijken maakt je veel rustiger …
Hier moet aan toegevoegd dat innerlijk trauma op de lange termijn zelfreflectie onmogelijk maakt. Mijn gedacht.
Van de gedachten in het nieuwe brein (de cognitie) is het makkelijker afstand nemen. Het zijn bewuste gedachten. In rust heb je ze onder controle, onder stress veel minder of helemaal niet. Dan moet het nieuwe brein het afleggen tegen het oude brein, dat ontelbare keren krachtiger is.
In het oude brein zitten de gedachten die je niet kent. Ze zijn onbewust. Ze zijn er ooit in geprogrammeerd, geconditioneerd, gedurende de hypnotische toestand zoals ik eerder schreef. Ze vormen de onbewuste imprint. Het zijn gedachten zonder taal. Ze zijn niet vatbaar voor taligheid. Af en toe en meer dan af en toe steken ze echter de kop op, zoals het monster van Loch Ness.
Dat het leven geen zin heeft … wijst er meestal op dat je deze gedachte onbewust hebt geabsorbeerd toen je nog volledig afhankelijk was van de vorige generatie. De gedachte kan je helemaal down doen voelen en je de zin ontnemen om naar de zin van het leven te zoeken.
Altijd welkom om jezelf te oefenen in metacognitie.
Cliënt M. (30) getuigt. “Wat ik nu kan is vanop een afstand naar mijn eigen gedachten kijken. Ik voel me veilig en ik voel totaal geen angst meer, tenzij er sprake is van reëel gevaar. Dan breng ik mezelf in veiligheid.”
