Laat me in deze post-wapenstilstandstilte even vrij nadenken …
Om met stelligheid te kunnen bewijzen dat iets een pseudowetenschap is, neem je iets waarvan je met de allergrootste zekerheid weet dat het nooit ofte nimmer wetenschap zal zijn en vervolgens ga je dat bewijzen. Dit moet zowat de ideale strategie zijn: je plakt er het etiket ‘vrij denken’ op en je komt er in deze tijden vlotjes mee weg.
Wetenschap is iets van de mens. De mens bedenkt de wetenschap maar is zelf geen wetenschap. Mensenkennis is niet wetenschappelijk en zal nooit ofte nimmer wetenschap zijn. Mensenkennis is echter wel essentieel, tenminste als het de bedoeling is om mensen beter te begrijpen en om ze meer mens te laten zijn. De vraag is ook: is er sprake van bewuste of van onbewuste onwetendheid? Bij bewuste onwetendheid gaat het over manipulatie, soms onder het mom van net niet te willen manipuleren. Bij onbewuste onwetendheid is er misschien nog hoop.
Steeds vaker zie ik krachten werkzaam die niet gericht zijn op herstel of genezing. Zoals we weten zitten deze krachten diep verankerd in het destructieve kapitalisme. De krachten zitten echter ook bij sommige wetenschappers. Zeer verontrustend is dat. Wie bijvoorbeeld het eeuwenoude enneagram afschiet als pseudowetenschap heeft er duidelijk niets van begrepen. Het is geen wetenschap, gelukkig maar. Het zal ook nooit wetenschap zijn, het is mensenkennis. Op die manier kan je natuurlijk eindeloos en risicoloos blijven beweren dat het pseudowetenschap is. Wie bijvoorbeeld het lichaamswerk in de hulpverlening minimaliseert en bagatelliseert, heeft er duidelijk niets van begrepen. Natuurlijk is deze onwetendheid een triest gevolg van de intussen ook al eeuwenoude splitsing tussen lichaam en geest. Deze cartesiaanse catastrofe zorgt voor stilstand, niet voor vooruitgang, terwijl de vooruitgang wel wordt gepredikt alsof het een geloof betreft. In plaats van vrij denken gaat het over blindstaren in naam van de wetenschap. Sommige wetenschappers lijken er zelfs een duivels edoch blind genoegen in te vinden om een hele beroepscategorie met de grond gelijk te maken – het is zogezegd voor de goede zaak, in naam van de wetenschap. Amen.
Onbewust tonen sommige wetenschappers bij deze aan dat wetenschap ook maar een geloof is, iets wat ze uiteraard net niet willen aantonen. Dit wijst op een onbewuste neiging tot zelfdestructie en is volgens mij een uiting van het summum van complexiteit, met name de dynamiek van trauma. Het summum van complexiteit is wellicht alleen terug te vinden in het complexe brein, ons oude en nieuwe brein en vooral hun polariserende wisselwerking.
Wie mordicus weigert om beschikbare en nog te verwerven mensenkennis in het wetenschappelijke discours in te brengen levert het bewijs geen zelfkennis te hebben. Gnōthi seauton (ken uzelf) zeiden de oude Grieken. Ze waren zo modern, ze hadden zoveel mensenkennis maar helaas nog geen wetenschap. Vreemd genoeg blijkt er inmiddels ook veel wetenschap te zijn die onbekend blijft bij sommige wetenschappers.
Nu zou je perfect een proefschrift of doctoraat kunnen gaan schrijven waarin je met absolute zekerheid kan aantonen dat die oude Grieken niet op wetenschappelijke wijze tewerk gingen. Moet kunnen en geen nood, ook Freud en co biedt nog vele mogelijkheden. Succes verzekerd. Het professoraat lacht je toe.
