‘Alles is bewustzijn’ beweren de goeroes van de spiritualiteit, die dit weekend een (ver)lichte concurrentie in de flank hebben gevoeld. Ze vergeten dat het menselijk bewustzijn ook onmenselijk kan worden, of verwaand. Over het verwaande bewustzijn een stukje. Heb dit weekend net iets te veel schandelijke dingen gelezen. Onder meer dat de misbruikslachtoffers het verleden niet kunnen loslaten en verzuimd hebben een toekomst op te bouwen. Baarlijke onzin. Confucius spreekt over medemenselijkheid. Het verwaande bewustzijn kent dat niet. Het is niet meer in staat om het eigen gelijk los te laten. Het zit opgesloten in de eigen waan.
Het is typisch voor het verwaande bewustzijn om het onbewuste in de mens te minachten, niet wetend op die manier de wetenschap te ontkennen. Het verwaande bewustzijn ontkent onder meer dat er verleden bestaat dat geen verleden wil worden. Daar zit net de sleutel om het bewustzijn te deblokkeren. Het verwaande bewustzijn heeft ook een broertje dood aan kritisch denken. Het denkt niet verder dan zijn bewustzijn lang is. Vanuit een niet onderkend narcisme zal het verwaande bewustzijn ook ontkennen dat narcisme bestaat en schadelijk is.
Het is typisch voor het verwaande bewustzijn om het belang van erkenning te ontkennen of te bagatelliseren. In het licht van grootschalig misbruik is het een druppel in de oceaan maar voor de mensen die het mochten meemaken, is het wel een groot verschil. Maar, je weet wel, één zwaluw …
Het verwaande bewustzijn houdt mordicus vast aan het eigen standpunt en kijkt niet vanuit empathie achterom. Vele mensen zitten vast in het verleden, dat klopt zeker, maar het is geen bewuste keuze om in het heden gevangen te zitten in het verleden. Het gaat over preoccupatie en herhalingsdwang. De vraag ‘wat is je overkomen?’ is daarom slechts een beginpunt, nooit een eindpunt. De meest voorkomende vraag daarentegen ‘Wat scheelt er met je?’ is wel een eindpunt dat in deze slechts naar (symptoom)bestrijding leidt. De mens is daar op de lange termijn niet mee gediend, zoals ook blijkt uit alle cijfers die door het dak gaan.
Confucius spreekt over medemenselijkheid (ren) als menselijke conditie. Mij verbaast het niet dat ze van een jezuïet komt. Ik heb ze zelf als waanzinnig intelligent mogen ervaren. Ook als disciplinair maar dat is een ander verhaal. Waar medemenselijkheid wordt beoefend kan pas aan het herstel begonnen worden. Confucius voegt er nog aan toe dat het principe van de medemenselijkheid makkelijk te begrijpen valt maar dat het veel wilskracht vergt om altijd en overal menselijkheid in praktijk te brengen. Het is levenslang oefenen.
Slechts één keertje grijp ik naar de bijbel. “De leerling Zigong vroeg: ‘Is er een woord waarnaar men gedurende zijn hele leven kan handelen?’ De Meester zei: ‘Dan is het wel ‘wederzijdsheid’.” De westerse versie van medemenselijkheid.
Trouwens, op basis van dat verwaande bewustzijn worden er manipulatief-commerciële programma’s in omloop, die finaal kunnen resulteren in een hopeloze terugval in het bewustzijn. Mensen die blijven geloven dat ze over alles bewust kunnen beslissen, komen in een nog kwetsbaarder positie terecht. Mensen zijn nu eenmaal makkelijk te manipuleren; dat is de keerzijde van het onbewuste.
Het verwaande bewustzijn zegt eigenlijk voortdurend ‘jij hebt dat bewustzijn nog niet bereikt.’ Het doet vooral geen moeite om mensen te omarmen in de richting van een hoger bewustzijn. Blaming the victim is een veel makkelijker piste om te volgen. Medemenselijkheid is de moeilijkste. Niet te verwonderen dat ze in deze tijden tot een zeldzaamheid verworden is.
Het zet geen zoden aan de dijk om de mens die zoekende is, ervan te beschuldigen dat hij nog zoekende is. Er zijn anderzijds wel nog veel mensen die helemaal niet zoekende zijn. Hun bewustzijn over het verleden laat dat niet toe, nog niet. Het verleden blijft alsnog buiten het bewustzijn.
