E-motie, let op het streepje, betekent letterlijk energie in beweging. Elk menselijk en mentaal ongemak begint wanneer de energie niet of onvoldoende in beweging is. De energie komt dan vast te zitten, wat tot allerlei klachten leidt.
Dat er een denker schuilt in elk van ons hoeft geen verder betoog. We komen hem bij manier van spreken elke dag tegen op straat, in grote getale zelfs, en vooral ook ter hoogte van het eigen hoofd. Op dat niveau zorgt hij bijtijds voor behoorlijk wat kabaal en polarisatie en oorlog en innerlijke strijd.
Wat we veel minder beseffen is dat er naast of liever onder de denker in ons, het denkend brein, ook een emotioneel brein woont, het zogenoemd limbisch systeem. Emotioneel brein is als begrip wat misleidend. Zoals het denkend brein (neocortex) functioneert het emotioneel brein ook op basis van gedachten, zij het dan wel onbewuste gedachten. Dat is geen kattepis!
Onbewuste gedachten zijn simpelweg gedachten die je niet kent. Je bent je er niet van bewust dat je onbewuste gedachten hebt. Onbewust is onbewust. Onbewuste gedachten kopieer je als kind, op het moment dat je nog niet in staat bent om te denken. Het zijn kind-conclusies. Dat is niet erg. Het is de normale gang van zaken. Het gaat bij iedereen op die manier. Het emotioneel brein komt eerst tot ontwikkeling en de denker verschijnt pas na zo’n 1000 dagen ten tonele. Dat betekent dat er een hele periode is dat we niet kunnen denken, en dus niet kunnen filteren wat schadelijk is en dikwijls als levensbedreigend aanvoelt. Alle begrip en compassie daarvoor, toch? Een beetje zelfcompassie is dus op zijn plaats, zeker op latere leeftijd.
Emoties vloeien voort uit onbewuste gedachten, en ze hebben een ongelofelijke impact. Dat is evolutionair zo gegroeid. Emoties hebben als doel om fysieke beweging te bewerkstelligen en om een staat van fysiek evenwicht te hervinden. Ze doen dus iets met het lichaam. Het zijn zelfs boezemvrienden. Hun band is heel intiem en intens. Het lichaam is de signaalgever. Dat lees ik onder meer bij Charles Darwin, misschien wel de belangrijkste wetenschapper aller tijden, en wellicht ook aan een revival bezig omdat we steeds beter inzien dat de mens niet zo gek veel verschilt van de andere zoogdieren. Laten we ook een beetje positief zijn.
Hoe interessant kan het zijn om op deze holistische manier naar de mens te kijken!
Wat van jezelf wil je dan beter leren begrijpen?
Onderzoek heeft het verband blootgelegd tussen onderdrukte woede (en dus verdriet) en lage rugpijn. Ken je toevallig iemand die daar wat last van heeft …
Wat gebeurt er wanneer je emoties jarenlang onderdrukt? Ik vraag het even aan hen.
“Unexpressed emotions will never die. They are buried alive and they will come forth later in uglier ways.”
Sigmund Freud
Natuurlijk was dat goed gezien van de tegenwoordig zo verguisde Freud. Hij was een pionier, geen moderne wetenschapper.
“I never get angry … I grow a tumor instead”
Woody Allen, Manhattan (1979)
Woody Allen was ook niet de eerste de beste. Half gek maar altijd geniaal, zoals een oud geworden kind. En dan de geweldige Gabor Maté.
‘The question is not why the addiction but why the pain’
Dr. Gabor Maté
‘Addiction is a response to emotional pain’
Verslaving heeft alles te maken met emotionele pijn, die op duizend en een manieren wil ontsnappen uit het lichaam. Er zijn overigens geen negatieve emoties. Je hoeft ze dus ook niet te onderdrukken. Denk aan het woord ‘de-pressie’. Door emoties te onderdrukken verlies je op de duur alle perspectief. Emoties zijn emoties en ze hebben een functie. Laat ze los. Laat ze leven.
Darwin wist het al en hij wist al veel meer dan wij nu willen weten.
“Man and animals, all have the same senses, intuition, sensation, passions, affections and emotions (…) Heart, guts and brain communicate intimately via the ‘pneumogastric’ nerve, the critical nerve involved in the expression and management of emotions in both humans and animals. When the mind is strongly excited, it instantly affects the state of the viscera. (…) The liberated nerve-force produces in us the state we call feeling, which must expend and liberate itself in intense sensations, active thought, violent movements, or increased activity of the glands.”
Charles Darwin, The Expression of Emotions in Man and Animals (1872)