Ben jij ook een people pleaser? Wees welkom. Je bent niet alleen.
Wat is dat toch met mij, zegt de man, enigszins van zijn melk.
We drinken samen een koffie, zwart. Niet dat het ons zwart voor de ogen ziet. Integendeel, de man heeft een voor hem belangrijke stap gezet.
Weet je wat het is, zegt hij, ik ben een pleaser, al heel mijn leven. Ik doe werkelijk alles om gezien te worden en nu gaat het niet meer met mij. Voel me uitgeput. Uitgeblust. Opgebrand. Hoe komt dat eigenlijk, is zijn vraag.
Qua zelfinzicht kan dat al tellen. We zijn op de goeie weg.
Het heeft te maken met de manier waarop wij als mens gebouwd zijn, steek ik van wal. We hebben allemaal een gigantische blinde vlek. Hoe groot is gigantisch, vraagt hij nieuwsgierig.
Zo groot als er oceanen zijn, zo’n zeventig procent van de aardoppervlakte. Het is een voorzichtige schatting. Het valt niet te meten. Waardoor we het dan ook niet weten. We weten maar wat we meten. Daar zit deels een verklaring voor het niet zien van de blinde vlek. De onwetendheid.
Samen een koffie drinken is een begin, een uitnodiging om in elkaars spiegel te kijken. Om elkaar in de ogen te kijken. Gedurende meer dan vijftig jaar heb ik zelf de blinde vlek niet gezien. Nu zonder oordeel. Niet oordelen hebben we als mens te leren.
Black-out, burn-out, midlife, wie zal het zeggen. Confucius heeft het over twee levens en het tweede leven begint op het moment dat je beseft maar één leven te hebben. Het eerste is op bepaald ogenblik opgebruikt, opgebrand, uitgeput, uitgeblust. Vele manieren om hetzelfde te zeggen.
Mijn stelling is dat het eerste leven min of meer synoniem is met people pleasing. Het pleasen ligt aan de basis van het energieverlies. Het kost je bakken energie om er elke dag te staan, om je stinkende best te doen. Op een bepaald moment is de batterij leeg. Wat je verlangt komt niet. Het is zoals wachten op Godot.
Twintig, dertig, veertig, vijftig jaar lang kan de people pleaser aan zet blijven. Het is sterker dan jezelf maar op een bepaald moment is het op. De veer breekt en het zwarte gat lonkt. Het is maar een indruk maar ik denk dat het pleasen bij de jongeren aan het tanen is. Zij zijn rijper, slimmer ook en mondiger. Zij zeggen makkelijker neen. Zij zeggen sneller waar het op staat. Het maakt er de mentale problemen niet kleiner op. Zij geven veel sneller aan dat hun limiet is bereikt. De oude garde houdt veel langer vast aan dat eeuwige verbloemen en pleasen. Het gebeurt onbewust.
Daar zit een verschil. Jongeren leven op een ander bewustzijnsniveau. Hun mentale problemen worden helaas door een oude, verouderde bril bekeken en gepsychologiseerd. Jongeren zijn de kanaries in de kolenmijn.
Gelezen in De Morgen 29 mei ’24:
“Mentale gezondheid wordt een steeds belangrijker thema en jongeren zien zelf hoe hun (groot)ouders zichzelf wegcijferden om toch maar extra werk te kunnen verrichten. (…) ‘Werk is belangrijk, maar je mag je leven niet verwaarlozen voor je werk’, zegt student geschiedenis Idir Gyssens (21). ‘Dat gebeurt vandaag nog te veel in de maatschappij, als een schaap werken tot je met pensioen mag en dan wachten tot je doodgaat.” https://krant.demorgen.be/titles/demorgen/7927/publications/2164/pages/24
Tussen het eerste en tweede leven gaapt een crisis. Een frictie, een cesuur, een ommekeer en soms een diepe existentiële crisis: moeder, waarom leven wij?
People pleasing komt voort uit het zo actieve kind-bewustzijn dat inderdaad heel actief blijft vragen om gevoed te worden. Met aandacht. Met liefde. Met een gevoel van geborgenheid. Het innerlijk kind wil gehoord en gezien worden. In deze meritocratische tijden is dat nauwelijks te vatten.
Hoe kort dat tweede leven ook mag zijn, het blijft het zinvolste leven dat er bestaat.
Krijg vat op jezelf
Wie in jezelf zorgt ervoor dat je doet wat je doet?
Onze automatische piloot wordt gestuurd door het oudste en tegelijk laagste deel van het brein, ons zogenoemde oerbrein. Het schiet onmiddellijk in gang. Het mensenbrein of denkend brein, evolutionair het jongste deel, werkt vijf keer trager. Het schiet dus pas laat op gang en komt vrijwel altijd te laat.
Het automatisme werkt onbewust, stapsgewijs en is bijzonder krachtig. We hebben het gemeen met de dieren. Eerst ga je vechten en als vechten niet kan ga je vluchten. Als ook dat niet kan ga je vervriezen of je gaat pleasen (to fawn). Dat laatste komt veel vaker voor dan we denken. Dit automatisme, dat vele gradaties kent, kost bakken energie.
Het automatisme is nog geen vrije wil. Het gaat vooraf aan de vrije wil of het staat de vrije wil in de weg. Dat laatste is in deze tijden aan de orde van de dag.
