Met de regelmaat van een digitale klok duikt ze weer op, de gedachte dat we de beste versie van onszelf moeten worden. We moeten aan onszelf werken. We moeten onszelf perfectioneren. We moeten dit. We moeten dat. Dan zal het oké zijn met ons.
Onze klok lijkt ook steeds vaker alarm te slaan over het mentaal welzijn van onze jongeren. Is er misschien een verband met de gedachte hierboven?
De ene politicus getuigt ‘weer dichter bij de beste versie van mezelf’ te staan. De andere voelt de hete adem in de nek wanneer gevraagd naar een verklaring voor de zorgwekkende welzijnstoestand. Een mogelijk oorzakelijk verband wordt niet gelegd. Natuurlijk niet. Deze maatschappij legt het ons op: we moeten voortdurend ons stinkende best doen, op alle vlak.
De beste versie moeten worden betekent tegelijk ook dat je het nog niet bent. We zijn er ons totaal niet van bewust welke druk dat oplevert. We zien de stress wel op het gezicht van de jongeren maar het verband ontgaat ons. We zijn immers zelf druk bezig met de beste versie van onszelf te worden. Intussen geven we dikwijls ook niet thuis. De aanwezigheid ontbreekt. Onze jongeren voelen zich vaak in de steek gelaten.
Ons beste zelf worden, we staan er niet bij stil welk gewicht dat op onze schouders legt. Het is een straatje zonder einde. Niet te verwonderen dat vooral jonge mensen aangeven onder de druk te bezwijken.
De beste versie, hoe moet die er dan uitzien, weten we dat? Jagen we bij nader inzien geen perpetuum mobile na, een fata morgana? Ongrijpbaar in de verte. Gaat het over een ideale identiteit, een mentaal ideaalbeeld? De beste versie van onszelf is de illusie over onszelf waarin we hardnekkig blijven geloven. Geloven in een illusie levert alleen maar frustratie op, en een veel te vroege burn-out.
Hoe zullen we trouwens weten wanneer we de beste versie van onszelf hebben bereikt? Weten we zeker dat het geen opgedrongen maatschappelijk ideaalbeeld betreft? Vandaag kunnen we opnieuw in de media lezen: ‘de mentale focus optimaliseren voor de beste cognitieve topprestaties.’ Zoals een machine worden we verondersteld steeds betere prestaties te leveren. Lukt dat niet dan moeten we onszelf optimaliseren tot het weer wel lukt.
De beste versie van jezelf moeten worden impliceert dat je het nog niet bent. De onderliggende gedachte is dat je niet goed genoeg bent zoals je bent. Het moet beter, sneller, idealer, efficiënter, meer en meer. Dat houdt ons in een wurggreep. Natuurlijk dat we vallen als vliegen.
We zijn tegenwoordig zo gefocust op de beste versie van onszelf worden dat we onszelf als mens uit het oog verliezen. We geraken vervreemd van onszelf en bijgevolg ook van de ander. We vergeten blindelings dat we slechts bestaan in de ogen van de ander.
