Mijn aandacht gaat in woorden naar alle mensen die wel eens met schijnbaar onverklaarbare fysieke en andere klachten geconfronteerd worden. Misschien wel naar iedereen dus.
Onderschat niet dat we met een prestatiegerichte geneeskunde te maken hebben. We leven in een prestatiemaatschappij en dat heeft onder meer tot gevolg dat we niet meer weten hoe het zou zijn om niet in een prestatiemaatschappij te leven. We zijn dat als normaal gaan beschouwen.
Presteren in de geneeskunde betekent bestrijden en daar het meeste geld mee verdienen. Er wordt dus intensief aan symptoombestrijding gedaan en helaas vaak niet meer dan dat. Symptomen zijn als onkruid. Het financiële voordeel van bestrijding is dat de symptomen blijven terugkeren. Onkruid vergaat niet. Het is een eindeloos verhaal.
Dat is helemaal niet zo onschuldig, vooral niet voor de mens die er last van heeft. De symptomen mogen dan tijdelijk verdwijnen, de oorzaak blijft en wordt alsmaar groter. Er moeten dan ook alsmaar meer bestrijdingsmiddelen worden ingezet. Zo blijven we gevangen zitten in de prestatiemaatschappij, waarvan de geneeskunde als het ware de spreekbuis is. Het wordt een industrie zoals de andere en de mens zelf verdwijnt. De menselijkheid is zoek. Het gaat niet meer om de mens. Het gaat om de geneeskunde zelf, zonder focus op de mens. De vicieuze cirkel.
We moeten uit een ander vaatje durven te tappen. Zelf nadenken en de mens zelf in ere herstellen. Het ingenieuze van de mens gaan zien. Nadenken over de betekenis van de symptomen, in plaats van ze alleen maar de kop in te drukken. Symptomen zijn signalen van iets dat we niet zien, vaak niet willen zien. Door het signaal niet als signaal te zien, zien we eigenlijk niets. We zien slechts wat er aan de oppervlakte verschijnt. Er bestaat zoiets als psychosomatiek. Veruit de meeste fysieke klachten zijn psychosomatisch. Er is een herstelmodel nodig in plaats van een eenzijdig medisch model, dat elke dag als een koe wordt uitgemolken.
Er bestaat ook zoiets als psycholinguïstiek. Door aandachtig naar mensen te luisteren leer je veel over mensen en over hun verleden, dat in het nu aanwezig is en dat de aanwezigheid in het nu verstoort. Hoe is de woordkeuze, de frasering, de intonatie. Is er staccato of zijn er welgevormde volzinnen. Zit er tremor op de stembanden. Zijn de spraakcentra (Broca en Wernicke) al dan niet verstoord – die twee gebieden geraken trouwens verlamd door groot trauma of een onophoudelijke cascade aan microtrauma. Wat maakt dat mensen in een voortdurende vecht- of vluchtmodus gevangen zitten. Allemaal vragen die voor mij aansluiten bij de kernvraag: wat is je overkomen? De vraag laat mildheid toe en biedt een zachte bedding voor inzicht en verklaring. Dat is een totaal andere insteek dan vragen: wat scheelt er met je? Deze vraag overheerst de prestatiemaatschappij en is gebaseerd op oordelen. Dat komt nooit goed. We zijn allemaal gelijkwaardig.
Je sterk houden, wordt wel eens gezegd. Het is een houding, niet meer dan dat. Vanbinnen is er van alles dat niet klopt met die houding. Zelf weet je dat eigenlijk niet. Je doet er ook alles aan om het binnen te houden. In een prestatiemaatschappij wordt er van ons verwacht dat we ons sterk houden.
Het genie van de mens is misschien onverklaarbaar maar daarom nog niet onbegrijpelijk. Natuurlijk ben ik een fervent voorstander van de holistische kijk op de geniale mens. We zijn in se allemaal geniaal. We hebben het alleen te veel moeten afleren – we moeten immers presteren en vooral nie neute, nie pleuje. Sterk tot in de kist, maar de kruik gaat maar zolang te water tot ze barst. Doorgaan tegen wil en dank is de moderne vertaling van het aloude arbeidsethos en de motor van chronische stress, met alle gevolgen van dien.
Cijfers kun je niet langer ontkennen. “Meer dan één op de vijf volwassen Vlamingen had het voorbije jaar ernstige psychische problemen, zoals een depressie, angststoornis of alcoholproblemen. Dat blijkt uit de Public Mental Health Monitor, een onderzoek van vier universiteiten in opdracht van zorgkoepel Zorgnet-Icuro.” – Bron: De Morgen 6 februari 2024
Meer dan één op de vijf, 22 procent om precies te zijn! En we wachten nog altijd gemiddeld tien jaar om de zoektocht naar professionele hulp te starten! Het zoeken zelf is de laatste tijd door allerlei beschermende maatregelen flink aan banden gelegd. De zoekende mens, die wordt er niet beter van. Niet van de prestatiemaatschappij en niet van de prestatiegerichte geneeskunde.
