Wie kan het zich nog herinneren? Je moet thuis iets doen omdat mama het zegt. Vraag je waarom je dat moet doen zegt mama boudweg: daarom. Stel geen vragen. Daarvoor ben je nog veel te klein en te onwetend. Dus daarom. Basta. Zo heb je het geleerd, niet of nooit meer vragen naar het waarom der dingen.
Veel later kom je in een groep terecht met allerlei regeltjes in het leven geroepen door de een of andere goeroe. Je vraagt ook niet meer naar het waarom der dingen. Je volgt gedwee omdat de moeder-goeroe het heeft gezegd. Diep in je hart weet je dat de voorgeschreven regels je reinste onzin zijn en problemen creëren waar er geen zijn.
Sommige door de wol geverfde mensen staan zo gewiekst in het leven dat ze deze dieptepsychologie perfect hebben leren beheersen. Ze nemen je in de tang en doen met je wat ze maar willen. Jij volgt en stelt verder geen vragen, laat staan kritische vragen. Ik heb het gelukkig anders geleerd. Mijn vader zaliger zei: doe altijd je best maar doe vooral je goesting. De jezuïeten tapten uit hetzelfde vaatje. Ze zeiden: plus est en vous en blijf altijd en overal zelf denken. Altijd en overal.
Voor zij die het niet willen zien: onze kinderen laten het wel zien. Zij verstoppen niets. Zij zijn de spiegels van datgene wat we zelf niet zien en geef toe, we vinden toch dat er van alles niet pluis is met onze kinderen?!
Van de onzinnige regeltjes en datgene wat we niet zien naar de implosie is slechts een kleine maar logische stap.
Mijn pleidooi bestaat erin om vanuit de basis een eigen dynamiek te ontwikkelen in plaats van slaafs de van hogerhand opgelegde regeltjes te volgen. Gedragen, niet opgedrongen. Weet je, dit kost veel minder energie!
– Luc Van De Steene
Wat het recente duikbootverhaal me bijvoorbeeld ook heeft geleerd is dat de elementen die de implosie uitlokken, van in den beginne al aanwezig zijn. Dat lijkt de logica zelve en dat is het ook, alleen wordt de logica niet gezien. De implosie is dan eigenlijk al een feit. Ze is onvermijdelijk. Alleen is er geen zicht op de timing. Je krijgt maar vat op de timing door kritisch te denken en te willen leren. Zo kun je de feiten alsnog voorkomen of veranderen.
Het moet ook gezegd. Verblind worden door geld en/of door de focus te leggen op alles wat er niet echt toe doet, brengt de implosie alleen maar dichterbij. Geld, macht en status zijn de grootste vijanden van het nuchtere denken.
Een domein dat me nauw aan het hart ligt, is de zorg. In die zorg stevenen we regelrecht af op de implosie. Zoals in vele constructies en groepen die worden opgezet om het leven onder controle te krijgen of anders gezegd, het leven zo aan banden te leggen dat het behapbaar wordt, dreigt ook de zorg als een pudding in elkaar te zakken. Alle ingrediënten, met de regelneverij op kop gevolgd door het gebrek aan visie en preventie, zijn aanwezig maar onzichtbaar voor zij die niet willen zien.
“Eigenlijk moeten we helemaal opnieuw beginnen met de organisatie van zorg. Zoals het nu gaat, zal het zorgsysteem imploderen, want de zorgvraag is groot, er zijn personeelstekorten en financiële problemen. Met een integrale aanpak kun je niet alleen de kwaliteit van leven verbeteren, maar ook efficiënter werken, waarmee je kosten kunt reduceren.”
Een essentieel element bij de pre-implosie is het niet kunnen denken vanuit een open, onbevangen houding. In het zenboeddhisme wordt daarvoor de term beginner’s mind (‘shoshin’ in het Japans) gebruikt.
In de zorg gaat het bijvoorbeeld over het lichaam óf over de geest. Zelden of nooit gaat het over lichaam én geest, terwijl deze onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. De scheidingsmuur staat op dit ogenblik nog altijd kaarsrecht. Ondanks de val van de Muur zijn de geesten er nog altijd niet rijp voor om ook deze muur te slopen. Gevolg is dat het lichaam het voorlopig moeten stellen met symptoombestrijding. Eventjes het onkruid wieden, meer kunnen we kennelijk niet verwachten. Die benadering is en blijft vernederend voor het genie van het lichaam. Dat lichaam communiceert elke dag. Het zendt signalen uit en we herkennen ze niet wegens nooit geleerd ernaar te luisteren.
De eenzijdige benadering is niet zonder gevaar. Zolang alleen de symptomen worden aangepakt blijft de oorzaak intact. Het is in vele gevallen niet geweten wat de eigenlijke oorzaak is, omdat alle aandacht uitgaat naar de gevolgen. Het is niet alleen dweilen met de kraan open, de oorzaak blijft zitten en wordt groter.
De oorzaak zoeken is een arbeidsintensief proces. Elke oorzaak is namelijk weer het gevolg van een andere oorzaak. Dat gaat zomaar door. Tot je bij die ene oorzaak uitkomt, tenminste als je moeite doet om te zoeken.
De uitweg ligt vlakbij de eerste oorzaak. Als deze oorzaak wordt erkend en kan worden opgeheven komt het onkruid van de symptomen niet meer terug. Maar dat is uiteraard niet zo interessant voor sommige machtige industrieën met al hun vazallen, en bovendien zijn zij die al lang niet meer willen denken, al lang met weer iets anders bezig. The show must go on.
