Hoe zul je als de beste ondernemen? Mijn ervaring is dat de meeste ondernemers dat eigenlijk wel weten. Over het algemeen kun je stellen dat mensen wel weten wat ze te doen staat of wat goed voor ze is. Wat maakt dan dat toch niet altijd alles van een leien dakje loopt?
Als het niet wil lukken schakel je een zakelijke coach in of een gedragstherapeut, al naargelang. Je wilt graag weten hoe je het gedaan krijgt. De coach of therapeut zal je dan vertellen wat je eigenlijk wel weet maar niet gedaan krijgt. Hij of zij zal je graag helpen om het toch voor mekaar te krijgen. Is de coach of therapeut weg dan sta je er weer alleen voor. Je vraagt je af: hoe moest dat ook alweer?! Een nieuwe al dan niet therapeutische afhankelijkheid is zeker niet denkbeeldig.
Dan schakel je weer een coach of gedragstherapeut in, wellicht een andere want het kaf en het koren, weet je wel. Hopelijk gooi je niet vroegtijdig en teleurgesteld de handdoek in de ring. Je weet drommels goed hoe het moet maar niettemin krijg je het niet gedaan. Hoe is dat toch mogelijk?!
De vraag is: waarom krijg je niet gedaan wat je maar al te goed weet? Misschien is het simpeler dan je denkt. Omdat datgene wat je doet of niet doet, onbewust door jezelf wordt bepaald. De waarheid komt van binnenuit. Je gedrag en je handelen komen voort uit je eigen emotionele brein, in casu je eigen gedachten. De meest bepalende gedachten zijn de onbewuste. Het zijn doorgaans ook die gedachten die via conditionering zijn overgeërfd en daardoor generatie na generatie blijven doorwerken. Tot je jezelf doorhebt. Zelfontwikkeling. Zelfkennis. Zelfinzicht.
Uit het leven gegrepen. Een veelvoorkomende gedachte bij de mensen is deze: ik vind mezelf niet goed genoeg en dus kan ik het niet. Het geeft me absoluut geen goed gevoel om iets niet te kunnen, dus begin ik er liever niet aan. Onderliggend voel ik faalangst en daardoor stel ik uit. Mijn coach of therapeut kan wel zeggen ‘je kunt het’ maar ik geloof dat niet. Het is mij trouwens altijd zo ingelepeld, van kindsbeen af. Het was nooit goed genoeg. Luister ook naar mijn woordgebruik. Ik gebruik veel verkleinwoordjes – ik maak alles kleiner dan het in werkelijkheid is. Op die manier geef ik onbewust aan dat ik mezelf klein blijf maken, effectief zoals in de tijd toen ik klein was. Let er ook op hoe vaak ik ‘sorry’ zeg. Onbewust geef ik aan dat ik er eigenlijk niet mag zijn. Woorden zijn signalen leert de psycholinguïstiek. De woorden die je spreekt vertellen iets over je zelfbeeld. Het zelfbeeld bepaalt alles, je gedrag, je handelen, je taal. Van dezelfde orde is het taalgebruik dat het pleasen reflecteert. Pleasen is een trauma-respons.
De nota bene als wetenschappelijk beschouwde gedragstherapie speelt zich op het zelfde niveau af als een hondentraining. Je kunt gedrag wel proberen ‘africhten’ maar een mens zit toch net iets complexer in elkaar. Doe niet dit maar doe dat. Zeg niet dit maar zeg dat. Hier wordt voorbijgegaan aan semiotiek (betekenisleer), psycholinguïstiek en de kracht van het onbewuste. Alle taalgebruik is tenslotte psychosomatisch. We beseffen het nauwelijks maar lang genoeg leren zwijgen kan helpen om te beseffen wat je allemaal zegt. In de aanloop naar de verkiezingen zullen we dat opnieuw in alle geuren en politieke kleuren kunnen aanschouwen.
Zolang je aan de buitenkant blijft morrelen ben je bezig met oude wijn in nieuwe zakken te gieten. Het is belangrijk om van binnen naar buiten te werken. Dat strookt met de wet van de aantrekkingskracht (law of attraction): de buitenkant reflecteert de binnenkant, je gedachten en woorden creëren je werkelijkheid. In de omgekeerde richting boek je slechts tijdelijk resultaat. Laten we hopen dat de conclusie na maanden ‘intensieve’ coaching niet luidt: ik ben gewoon veel geld kwijt.
Durf het ‘niet kunnen’ ook eens anders te bekijken. Voor hetzelfde geld en zonder te beseffen ben je misschien onderweg naar een burn-out en wil het daarom niet zo goed meer lukken. Chronische vermoeidheid – als gevolg van chronische stress – zorgt ervoor dat je zelfs niet meer helder kunt nadenken, laat staan adequaat handelen.
Chronische stress zorgt voor cognitieve klachten zoals aandachts- en geheugenproblemen, tobben, slecht slapen en emotionele ontregeling. Veel opgekropte kwaadheid is er niet vreemd aan.
Alleen al neen leren zeggen en je grenzen leren aangeven is een afdoende methode om de overtollige stress te managen en aldus stressklachten te voorkomen. Chronische stress is een vies beestje. Je voelt het nauwelijks want je ‘normaal’ schuift voortdurend op en pas na vele jaren zijn de symptomen daar. Soms is de diagnose onomkeerbaar. Het stress-responssysteem is bijvoorbeeld naar de knoppen, wegens voortdurend in overdrive.
Gelezen in de krant. “De eerste twee jaar van je burn-out is de werkgever verplicht om je loon door te betalen, of althans minimum 70 procent van je laatste loon.” Een reden te meer om erover na te denken.
Het goede nieuws is dat ondernemers minder risico lopen op een burn-out. Dat heeft te maken met het autonoom kunnen werken, zonder bullebak boven je hoofd. Voor mij is het de enige positie van waaruit ik wil ondernemen, altijd geweest. Ni Dieu ni maître. Het is volgens mij trouwens de enige positie van waaruit je vrij kunt ondernemen, tenzij je liever slaafs en zonder nadenken binnen de lijntjes wilt kleuren of per se wilt weten hoe het voelt wanneer je lijf de pijp aan Maarten geeft. Het leven heeft meer in petto dan dat. Leven is ondernemen maar dan wel vanuit menselijke waarden.
